Για μερικούς ο ζεστός καιρός προκαλεί την εμφάνιση του εξανθήματος θερμότητας, της ιδρώας (heat rash).
Η κατάσταση χαρακτηρίζεται από ένα εξάνθημα με σπυριά σαν κεφαλάκι καρφίτσας (οζίδια) που περιβάλλεται από ζώνη κόκκινου δέρματος και συνοδεύεται από έντονο κνησμό και συχνά από αίσθηση τσιμπήματος ή κεντρίσματος.
Τυπικά εμφανίζεται στο λαιμό, στο επάνω μέρος του θώρακα, στους βουβώνες και στις μασχάλες. Το επιστημονικό όνομα του εξανθήματος είναι ερυθρή κεχριά.
Η υπερβολική εφίδρωση προκαλεί εξάνθημα θερμότητας, επειδή η υγρασία βλάπτει τα κύτταρα της επιφάνειας του δέρματος. Τα κύτταρα αυτά σχηματίζουν φραγμό που εμποδίζει την ελεύθερη ροή του ιδρώτα από την επιφάνεια του δέρματος σας. Αντί γι’ αυτό ο ιδρώτας συγκεντρώνεται κάτω από το δέρμα σας (φράσσονται οι πόροι του δέρματος).
Υπάρχουν τρεις τύποι ιδρώας:
- Κρυσταλλική ιδρώα (νεογνού): είναι η πιο ήπια μορφή, δεν προκαλεί φαγούρα ούτε πονάει.
- Ερυθρά ιδρώα: εντοπίζεται βαθύτερα στο δέρμα, τα κόκκινα οζίδια προκαλούν φαγούρα και πονάνε, μπορεί να εμφανιστεί σε μωρά, μωρά και ενήλικες.
- Λευκή ιδρώα (ενηλίκων): είναι μια σπάνια μορφή, εμφανίζεται συνήθως σε ενήλικες, τα οζίδια είναι άσπρα ή στο χρώμα του δέρματος.
Αντιμετώπιση
Η καλύτερη θεραπεία για το εξάνθημα θερμότητας είναι προληπτική.
Αποφεύγετε καταστάσεις που οδηγούν σε υπερβολική εφίδρωση. Αν ήδη έχετε πάθει το εξάνθημα, διατηρείτε την προσβεβλημένη περιοχή δροσερή και στεγνή και είναι πιθανό ότι το πρόβλημα θα εξαφανιστεί μόνο του μέσα σε λίγες ημέρες.
Καθαρίστε την περιοχή με ένα ήπιο σαπούνι και στεγνώστε ήπια αποφεύγοντας τα τριψίματα.
Μπορεί ο κλιματισμός των εσωτερικών χώρων να σας βοηθήσει. Επιπλέον, αποφεύγετε τα ανθιδρωτικά, τις κρέμες, τα απωθητικά εντόμων ή την πούδρα, αν εξακολουθείτε να ιδρώνετε.
Όταν το δέρμα σας δροσιστεί και στεγνώσει, χρησιμοποιήστε κρέμες τύπου καλαμίνης που θα σάς βοηθήσουν να ανακουφιστείτε από τα συμπτώματα.
Φορέστε ρούχα που επιτρέπουν στο δέρμα να αναπνέει.
Η ιδρώα στα μωρά αντιμετωπίζεται και με επιθέματα χαμομηλιού ή μαύρου τσαγιού τα οποία έχουν αντισηπτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
Αντιμετώπιση του καύσωνα
Όλοι καταλάβαμε πια ότι το καλοκαίρι έφτασε.
Αυτό σημαίνει θάλασσα, μπάνια, και πολύ έκθεση στον ήλιο ειδικά τις πολύ – όλοι θέλουμε να μαυρίσουμε – επιβαρυμένες ώρες 12.00-15.00.
Ο γιατρός λοιπόν σήμερα θα σας μιλήσει για τον καύσωνα. Πως θα αποφύγετε δύσκολες καταστάσεις, αλλά και τι πρέπει να κάνετε.
Εφόσον επισκέπτεστε μια περιοχή όπου οι τιμές της θερμοκρασίας ή της υγρασίας είναι μεγαλύτερες από εκείνες στις οποίες έχετε συνηθίσει , θα πρέπει να λάβετε πρόσθετες προφυλάξεις, για να προστατευτείτε από τις βλάβες του δέρματος ή τα νοσήματα που προκαλούνται από τη ζέστη.
Όταν είστε εκτεθειμένοι στον ήλιο, θα πρέπει να φοράτε ανοιχτόχρωμα, ελαφριά ενδύματα που θα αντανακλούν τη θερμότητα και θα…… καλύπτουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επιφάνεια του δέρματός σας. Πρέπει να προτιμάτε τα ενδύματα που είναι κατασκευασμένα από βαμβάκι ή λινό και να φροντίζετε να μη σας σφίγγουν για να αισθάνεστε άνετα. Με αυτό τον τρόπο θα αποφύγετε τους τοπικούς ερεθισμούς και τα ηλιακά εγκαύματα. Καλό επίσης είναι να φοράτε ένα ανοιχτόχρωμο καπέλο με φαρδύ γείσο.
Χρησιμοποιείτε την αντηλιακή σας κρέμα καθημερινά, για την πρόληψη των δερματικών βλαβών. Το αντηλιακό σας θα πρέπει να έχει δείκτη προστασίας (SPF) 15 ή και μεγαλύτερο και να βάζετε νέα ποσότητα, εάν στο μεταξύ κολυμπήσετε ή ιδρώσετε. Ελέγξτε τις οδηγίες για να βεβαιωθείτε ότι σας προστατεύει από την έκθεση στην A και στην B υπεριώδη ακτινοβολία (UVA και UVB). Θυμηθείτε να βάλετε αντηλιακή κρέμα επάνω στα αφτιά και στο λαιμό σας και να χρησιμοποιήσετε ειδική κρέμα για την προστασία των χειλιών. Εάν θα πρέπει να επιλέξετε αντηλιακή κρέμα για τα παιδιά, προμηθευτείτε μία που δεν θα περιέχει PABA. Αυτό το συστατικό μπορεί να τους προκαλέσει εξανθήματα και άλλα δερματικά προβλήματα.
Καλό είναι να μην κυκλοφορείτε πολλή ώρα σε εξωτερικούς χώρους και κυρίως μεταξύ 10 π.μ. και 2 μ.μ., όταν δηλαδή η ηλιακή ακτινοβολία είναι εντονότερη.
Εφόσον λαμβάνετε φάρμακα, θα πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί κατά την έκθεσή σας στον ήλιο. Πολλά μη συνταγογραφούμενα φάρμακα και μερικά που συνταγογραφούνται, όπως είναι τα αντιισταμινικά και τα αντισυλληπτικά που λαμβάνονται από το στόμα, αυξάνουν τη φωτοευαισθησία (και τον κίνδυνο εγκαύματος).
Ελέγξτε τις οδηγίες όλων των φαρμάκων σας για πληροφορίες σχετικές με τις πιθανές παρενέργειές τους ή ρωτήστε το γιατρό σας ή το φαρμακοποιό εάν υπάρχουν ορισμένες προφυλάξεις που πρέπει να πάρετε.
Η υπεριώδης ακτινοβολία του ήλιου αυξάνει τον κίνδυνο δημιουργίας καταρράκτη. Σε περιοχές όπου το φως του ήλιου είναι πολύ έντονο, όπως, π.χ., σε παραλίες με έντονη ηλιοφάνεια ή σε πίστες του σκι, φορέστε ειδικά γυαλιά ηλίου, τα οποία παρέχουν πλευρική προστασία από την ακτινοβολία και δεσμεύουν το 92 έως 97% του ορατού φάσματος του φωτός.
Ελαττώστε τη λήψη οινοπνευματωδών ποτών και αντίθετα αυξήστε την κατανάλωση άλλων υγρών.
Παραμείνετε όσο είναι δυνατόν μέσα σε κλιματιζόμενα δωμάτια και οχήματα.
Ανακουφιστείτε από τη δυσφορία που προκαλεί ένα ελαφρό έγκαυμα, κάνοντας μπάνιο με δροσερό νερό ή εφαρμόζοντας δροσερές κομπρέσες στις προσβεβλημένες περιοχές και λαμβάνοντας από το στόμα αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ασπιρίνη ή η ιβουπροφαίνη.
Η θερινή ιδρώα (δρωτσίλα) έχει τη μορφή επηρμένων κηλίδων σε μια περιοχή ή εξέρυθρου και ευαίσθητου δέρματος. Συνήθως παρουσιάζεται σε περιοχές του σώματος που δεν εκτίθενται στον αέρα, όπως αυτές κάτω από τις μασχάλες και στις βουβωνικές χώρες. Τα δροσερά μπάνια ή οι κομπρέσες με δροσερό νερό μπορούν να ανακουφίσουν το ερεθισμένο δέρμα. Επίσης, η επάλειψη με μια κρέμα υδροκορτιζόνης μπορεί να ελαττώσει τον κνησμό.
Η θερμική εξάντληση (heat exhaustion) προκαλείται από την αύξηση της κεντρικής θερμοκρασίας του σώματος. Τα κλινικά συμπτώματά της περιλαμβάνουν τη ζάλη, τη ναυτία, την ταχυσφυγμία και την κεφαλαλγία. Αντιμετωπίσετε τα θύματα αμέσως -οδηγήστε τα σε δροσερά σημεία όπου μπορούν να ξεκουραστούν και δώστε τους πολλά υγρά. Εάν δεν αντιμετωπιστεί η θερμική εξάντληση, μπορεί να οδηγήσει σε θερμοπληξία (heat stroke).
Ως θερμοπληξία (heat stroke) ορίζεται η υπερθερμία, στην οποία η κεντρική θερμοκρασία του σώματος φτάνει τους 40o C ή και περισσότερο. Είναι μια πολύ σοβαρή κατάσταση και μπορεί να αποβεί μοιραία για τη ζωή του ασθενούς. Τα κλινικά συμπτώματά της περιλαμβάνουν τη διανοητική σύγχυση, την παράλογη συμπεριφορά, τη χαμηλή αρτηριακή πίεση του αίματος ή την καταπληξία, τους εμετούς, τη δύσπνοια και την απώλεια της συνείδησης. Ελαττώστε τη θερμοκρασία του σώματος των θυμάτων όσο το δυνατόν ταχύτερα: αφαιρέστε τα ρούχα τους, στεγνώστε τα και αερίστε τα. Εάν μπορούν να πιούνε υγρά, δώστε τους άφθονο νερό. Αναζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια.
Αιφνίδιος καύσωνας
Κάθε χρόνο οι υψηλές θερμοκρασίες θέτουν τη ζωή πολλών σε κίνδυνο. Ο οργανισμός διαθέτει ένα σύστημα ελέγχου της θερμοκρασίας του που στηρίζεται στην απώλεια της θερμότητας μέσω του ιδρώτα. Κάτω από ορισμένες όμως ακραίες συνθήκες, το σύστημα αυτό «υπερφορτώνεται» και η εφίδρωση απλώς δεν αρκεί.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, η θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται απότομα, με κίνδυνο να υποστούν βλάβη ο εγκέφαλος ή άλλα ζωτικά όργανα.
Η ικανότητα του σώματος να διατηρεί σε φυσιολογικά επίπεδα τη θερμοκρασία του σε συνθήκες καύσωνα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Ένας από τους κυριότερους είναι η υγρασία. Όταν τα επίπεδα υγρασίας είναι πολύ υψηλά, ο ιδρώτας εξατμίζεται αργά, με συνέπεια το ανθρώπινο σώμα να μην απελευθερώνει τη θερμότητα γρήγορα. Άλλοι παράγοντες που περιορίζουν την ικανότητα ρύθμισης της θερμοκρασίας είναι η μεγάλη ηλικία, η παχυσαρκία, ο πυρετός, η αφυδάτωση, οι καρδιοπάθειες, η κακή κατάσταση του κυκλοφορικού συστήματος, τα εγκαύματα και η κατάχρηση αλκοόλ και φαρμάκων.
Προκειμένου να προστατεύσετε την υγεία σας όταν οι θερμοκρασίες είναι υπερβολικές, ακολουθήστε τις εξής συμβουλές.
Πίνετε πολλά υγρά
Αυξήστε την πρόσληψη υγρών, ανεξαρτήτως του επιπέδου δραστηριότητάς σας. Κατά τη διάρκεια σκληρής άσκησης σε θερμό περιβάλλον, πίνετε δύο με τέσσερα ποτήρια κρύων ροφημάτων κάθε ώρα.
Προσοχή: εάν ακολουθείτε οδηγίες από γιατρό που αφορούν στον περιορισμό της λήψης υγρών ή διουρητικών φαρμάκων, καθορίστε μαζί του την ποσότητα υγρών που πρέπει να πίνετε.
Κατά τη διάρκεια θερμών ημερών, η κατανάλωση υγρών πρέπει να είναι μεγαλύτερη από αυτή που σας υποδεικνύει η δίψα σας. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για άτομα 65 ετών και άνω, τα οποία δυσκολεύονται να προσαρμοστούν σε απότομες μεταβολές της θερμοκρασίας του εξωτερικού περιβάλλοντος. Μην παραμελείτε ποτέ τη λήψη υγρών κατά τη διάρκεια της άσκησης. Ωστόσο, αποφύγετε τα πολύ παγωμένα αναψυκτικά, επειδή μπορεί να σας προκαλέσουν στομαχόπονο, καθώς και την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών. Τα τελευταία αντί να βελτιώσουν την κατάσταση οδηγούν σε ακόμα μεγαλύτερες απώλειες υγρών.
Αντικαταστήστε τις απώλειες άλατος και ηλεκτρολυτών
Η βαριά εφίδρωση αφαιρεί από το σώμα αλάτι και ηλεκτρολύτες. Ο ευκολότερος και ασφαλέστερος τρόπος να αντικαταστήσετε τις απώλειες είναι η λήψη φαγητού. Πίνετε άφθονους χυμούς φρούτων ή αναψυκτικά, ειδικά κατά τη διάρκεια άσκησης ή της δουλειάς. Εάν ακολουθείτε δίαιτα φτωχή σε αλάτι, ρωτήστε το γιατρό σας προτού αλλάξετε οποιαδήποτε διατροφική σας συνήθεια.
Φοράτε κατάλληλα ρούχα και χρησιμοποιείτε πάντα αντηλιακό
Να φοράτε όσο το δυνατόν λιγότερα ρούχα στο σπίτι. Διαλέξτε ελαφριά, ανοιχτόχρωμα και άνετα ρούχα. Κάτω από το ζεστό ήλιο καλό είναι να φοράτε καπέλο με γείσο.
Τα εγκαύματα επηρεάζουν την ικανότητα του σώματος να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του, ενώ ταυτόχρονα προκαλούν μεγάλη απώλεια υγρών, πόνο και αλλοιώσεις στο δέρμα. Διαλέξτε αντηλιακό με δείκτη προστασίας 15 ή μεγαλύτερο και επαλείψτε τις ακάλυπτες επιφάνειες του σώματός σας τουλάχιστον 30 λεπτά προτού εκτεθείτε στον ήλιο. Επαναλάβετε την εφαρμογή αντηλιακού, σύμφωνα με τις οδηγίες του προϊόντος.
Καθορίστε το ρυθμό των καθημερινών δραστηριοτήτων σας
Εάν δεν είστε συνηθισμένοι να εργάζεστε ή να ασκείστε σε θερμό περιβάλλον, ανακαλύψτε σταδιακά το ρυθμό εργασίας στον οποίο μπορείτε να αντεπεξέλθετε. Εάν νιώθετε δυσφορία στο στήθος ή αναπνέετε με δυσκολία, ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ αμέσως όλες τις δραστηριότητες, καθίστε σε ένα δροσερό χώρο ή τουλάχιστον στη σκιά και ξεκουραστείτε. Συμπτώματα που πρέπει να σας θορυβήσουν είναι τυχόν πονοκέφαλος, αδυναμία και τάση λιποθυμίας.
Παραμείνετε σε εσωτερικούς δροσερούς χώρους
Ο αποτελεσματικότερος τρόπος να νικήσετε τη ζέστη είναι να μείνετε σε χώρο με κλιματισμό. Εάν δεν διαθέτετε κλιματισμό στο σπίτι, μπορείτε να επισκεφθείτε για μερικές ώρες ένα δημόσιο χώρο που κλιματίζεται. Οι ανεμιστήρες μπορεί να σας ανακουφίσουν και να τραβήξουν δροσερό αέρα στο εσωτερικό του σπιτιού τη νύχτα. Σε περίπτωση όμως που η θερμοκρασία υπερβεί τους 40 βαθμούς Κελσίου, οι ανεμιστήρες κρίνονται ανεπαρκείς. Ένας αποτελεσματικός τρόπος να δροσιστείτε είναι ένα κρύο μπάνιο. Επιπλέον, χρησιμοποιείτε όσο το δυνατόν λιγότερο το φούρνο στο σπίτι , ώστε αυτό να διατηρείται δροσερότερο.
Προγραμματίστε σωστά τις εργασίες που πρέπει να γίνουν στο ύπαιθρο
Εάν η εργασία σας δεν σας επιτρέπει να μείνετε σπίτι, τουλάχιστον φροντίστε να βρίσκεστε έξω πριν από το μεσημέρι ή το βράδυ. Όσο βρίσκεστε στο ύπαιθρο φροντίστε να ξεκουράζεστε συχνά σε σκιερούς χώρους. Η περιοδική ξεκούραση θα δώσει την ευκαιρία στο σώμα σας να συνέλθει.
Προσέχετε τους συναδέλφους σας
Εάν δουλεύετε στο ύπαιθρο ελέγξτε την κατάσταση των συναδέλφων σας και φροντίστε να κάνει κάποιος το ίδιο και για εσάς. Η έντονη ζέστη προκαλεί στα άτομα σύγχυση και απώλεια της συνείδησης. Εάν είστε 65 ετών ή μεγαλύτερος, φροντίστε κάποιος συγγενής ή φίλος να επικοινωνεί μαζί σας δύο φορές ημερησίως κατά τη διάρκεια του καύσωνα.
Άτομα που κινδυνεύουν περισσότερο
1. Βρέφη και παιδιά μέχρι τεσσάρων ετών
Τα βρέφη και τα παιδιά μέχρι τεσσάρων ετών είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στις υψηλές θερμοκρασίες και στηρίζονται σε άλλους, προκειμένου να ρυθμίσουν το περιβάλλον που κινούνται και να τους χορηγηθούν τα απαραίτητα υγρά.
2. Άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 65 ετών
Τα ηλικιωμένα άτομα δεν προσαρμόζονται και δεν αντιδρούν αποτελεσματικά σε απότομες μεταβολές της θερμοκρασίας.
3. Παχύσαρκοι
Τα παχύσαρκα άτομα είναι περισσότερο επιρρεπή στις επιδράσεις των υψηλών θερμοκρασιών, επειδή έχουν την τάση να κατακρατούν στο σώμα τους περισσότερη θερμότητα.
4. Άτομα που εργάζονται ή ασκούνται σκληρά
5. Άτομα που πάσχουν από κάποιο νόσημα ή παίρνουν φάρμακα
Οποιοδήποτε ιατρικό πρόβλημα που προκαλεί αφυδάτωση καθιστά το σώμα περισσότερο επιρρεπές στην επίδραση της υψηλής θερμοκρασίας.
Εάν εσείς ή κάποιος γνωστός σας ανήκει στις ομάδες υψηλού κινδύνου είναι σημαντικό να πίνετε πολλά υγρά, να αποφεύγετε την υπερβολική άσκηση και να συμβουλεύεστε το γιατρό σχετικά με φάρμακα που λαμβάνετε για υπέρταση, ψυχικά νοσήματα, αϋπνία ή προβλήματα του κυκλοφορικού συστήματος.
Προσαρμοστείτε στο περιβάλλον
Έχετε στο νου σας ότι ένας πρώιμος καύσωνας θα προκαλέσει μεγάλη καταπόνηση στο σώμα σας. Θα αποκτήσετε μεγαλύτερη αντοχή στη ζέστη, εάν περιορίσετε τη σωματική σας δραστηριότητα, ώσπου να συνηθίσετε το κλίμα. Εάν ταξιδεύετε σε περιοχή με θερμότερο κλίμα, δώστε στον εαυτό σας λίγες ημέρες να εγκλιματιστεί προτού ξεκινήσετε έντονη άσκηση. Στη συνέχεια μπορείτε σταδιακά να αυξάνετε το επίπεδο της δραστηριότητάς σας.
Χρησιμοποιήστε την κοινή λογική
Αποφύγετε τα ζεστά φαγητά και τα βαριά γεύματα, τα οποία προσθέτουν θερμότητα στο σώμα σας. Μην αφήνετε ποτέ μέσα σε παρκαρισμένα οχήματα βρέφη, παιδιά ή κατοικίδια ζώα. Φορέστε στα βρέφη και τα παιδιά σας δροσερά και χαλαρά ρούχα και καλύψτε το κεφάλι και το πρόσωπό τους με καπέλα ή ομπρέλες. Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο κατά τη διάρκεια των μεσημεριανών ωρών και την επίσκεψη σε περιοχές με έντονη ηλιοφάνεια, όπως οι παραλίες. Διασφαλίστε ότι τα βρέφη και τα παιδιά πίνουν αρκετά υγρά. Δώστε στο κατοικίδιό σας αρκετό φρέσκο νερό και αφήστε το νερό σε σκιερό μέρος.
